Өз тіліңе құрметті – өзіңнен баста

Мемлекеттік тіл мәртебесін көтеру, оның қолданыс аясын кеңейту мәселесі бүгінгі қоғамда әлі де өзекті болып отыр. Өзгеден талап етпек түгілі, қазақтың қазақпен ана тілінде сөйлесуі мұң болып отырған кезеңде туған тіліне жанашырлық танытып, қолданыс аясын кеңейтуге   атсалысып жүрген азаматтар бар. Солардың бірі – «ҚТЖ» ҰК» АҚ Комплаенс-қызметінің комлаенс-қадағалаушысы Бекет Ақпан.  

Сыр елінде туып-өскен  Бекет Ақпанның ана тілін білмеуі және насихаттамауы мүмкін емес еді. Дегенмен теміржол саласы бойынша білімді Мәскеуде алып, үш тілді бірдей меңгерген кейіпкеріміздің мемлекеттік тілге қатысты ұстанымдары мен маңызды қадамдары өзгелерге үлгі боларлық.  

Әкесі Жұлдызбай Мұсаев көп жыл  Қызылорда локомотив депосын басқарған белгілі теміржолшы. Бекеттің бала кезден теміржолшы болуға ықыласы ауғанда әкесі оған «Теміржолда карьера жасағың келсе  қазақ және орыс тілдерінде тең сөйлеп, баяндама жасай алатындай, барған жеріңде қай тілде болсын еркін сөйлеп ойыңды еркін жеткізетіндей білім керек» деген екен. Содан бастап қазақ, орыс, ағылшын тілдерін жоғары деңгейде оқуға бел буған ол қазір желі бойында елді аралап түрлі жиындарға барса да, халықаралық деңгейде өткен іс-шараларға қатысса да  өзін еркін сезінеді, қай ортада да  тіл табысып, келіссөздер жүргізіп, ешқандай аудармашының көмегінсіз сөйлесе  беретін деңгейге жетті. Алайда жұмыс барысында құжаттарды ана тілінде жазу, аударуда, күнделікті өз үйінің ауласында, лифтіге мінсе, дүкенге барса, көлікке отырса, түрлі қызметтер бойынша телефон шалса, банктер мен сервис орталықтарына бас сұқса, тіпті үйде де отбасына тек қазақша сөйлеп, мүмкіндігінше оған мемлекеттік тілде жауап беруін күтеді.    

-Тілге деген құрметті әр адам өзінен бастау керек. Үйде бала тәрбиесінен бастап, жұмыста, көшеде барлық қарым-қатынаста тек қазақ тілінде тіл қатамын. Отбасында да жарыммен бірге шешім қабылдап, балалар мектепке барам дегенше, одан әрі де тек қазақ тілінде сөйлесу, «қоқыс таста», «тұр, отыр, ұйықта, тамақ іш» десек те, тілді қойыртпақтамауға келіскеміз. Бала қоғамда ортамен араласқан соң орыс тілін онсыз да үйреніп алады, ал ана тілін ұмыта бастайды. Сосын оларға арасында телефоннан ютуб қараса да қазақша немесе ағылшынша видеолар көруін қадағалаймыз. Қазіргі таңда қазақ тілінің деңгейін көтеруде әрбір жанұя осылай жіті бақылаумен, күш салумен күреспесе, туған тілімізден айрылып қалуымыз ғажап емес. Баланың тілі туған тілінде таза шықса ғана өзінің тарихын, әдебиеті мен мәдениетін бойына толық сіңіріп, өзінің кім екенін біліп өседі. Болашақ ұрпақ ата-бабадан қалған құнды мұра-бай тіліміздің құнарын, мақал-мәтелдерді, нақыл сөз, тұрақты сөз тіркестерін біліп, мағынасын ұғына алатындай болса, сол өз ұлтының нағыз жанашыры, мықты азаматы болады. Туған тілден кейін екінші орында  орыс, ағылшын, тағы басқа тілді меңгере бер, артығы жоқ,  - дейді Бекет Ақпан.  

Кейіпкеріміз 2020 жылдан бері еңбек ететін Комплаенс қызметінде теміржол терминдерін қазақшаға аударып, тиісті мекемелерге құжат дайындау, хат жазу, тексеру амалдары, талдау актілерін түзетет. Бәрін қазақша жүргізу -  кез келгеннің қолынан келмейді.  ҚТЖ-да бұл ретте арнайы аудармашы мамандар болса да, Бекет Ақпан соған дейін барынша ізденіп, сөйлемдердің дұрыс құрылуына мән беріп жазып отырады. Сонымен қатар өңірлерге барып түрлі іс-шаралар, семинарлар өткізсе де аудиторияның ыңғайын байқап, қазақ тілінде жүргізуге басымдық береді. Соңғы жылдары қай өңірге барса да мемлекеттік тілде өткізуді жөн санайтындардың артқанын айтады.